czwartek, 29 grudnia 2016

Łączność radiowa dla preppersów

Od 1988 roku jestem krótkofalowcem. Czyli takim śmiesznym gościem, którego pasjonuje łączność radiowa. Mnie samego osobiście najbardziej fascynuje  łączność międzykontynentalna, podczas gdy preppersów interesować będzie zapewne lokalna. Głównie po to aby porozumieć się z pozostałymi członkami grupy, gdy łączność za pomocą telefonów komórkowych będzie niemożliwa - czy to z powodu przeciążenia sieci telefonicznej czy to jej wyłączenia bądź poważnej awarii.

Łączność radiową dzielimy na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza - wymagającą zezwolenia i druga - nie wymagająca.

Łączność wymagająca zezwolenia

Zezwolenia te można podzielić na dostępne dla osób fizycznych - np. krótkofalowców oraz dla podmiotów posiadających osobowość prawną - jak np. rozgłośnie radiowe i telewizyjne, organa państwa (np. wojsko, policja, straż pożarna, różnego typu pogotowia), firmy prywatne (np. radio taxi, ochrona) itp.

Zajmę się tutaj zezwoleniami dla osób fizycznych. Uzyskanie zezwolenia w Służbie Radiokomunikacyjnej Amatorskiej możliwe jest po zdaniu z wynikiem pozytywnym egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną przy Urzędzie Komunikacji Elektronicznej. Pytania wraz z odpowiedziami dostępne są na stronie Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Plik PDF z pytaniami można pobrać klikając tu

Na stronie urzędu czytamy:

W służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej wydawane są dwa rodzaje świadectw:


świadectwo klasy A operatora urządzeń radiowych - uprawniające do obsługi urządzeń radiowych pracujących we wszystkich zakresach częstotliwości przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniające do ubiegania się o pozwolenie kategorii 1. W dniu przystąpienia do egzaminu konieczne jest ukończenie 15 lat.

świadectwo klasy C
operatora urządzeń radiowych - uprawniające do obsługi urządzeń radiowych pracujących w zakresach częstotliwości 1810-2000 kHz, 3500-3800 kHz, 7000-7200 kHz, 14000-14350 kHz, 21000-21450 kHz, 28000-29700 kHz, 144-146 MHz 430-440 MHz i 10-10,5 GHz, przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniające do ubiegania się o pozwolenie kategorii 3. W dniu przystąpienia do egzaminu konieczne jest ukończenie 10 lat.


Świadectwo klasy A obejmuje uprawnienia nadawane świadectwem klasy C, więc jednoczesne przystępowanie do egzaminu na obydwa rodzaje świadectw jest niecelowe i bezzasadne.Na przystąpienie do egzaminu osoby niepełnoletniej, konieczna jest zgoda rodziców lub prawnych opiekunów, wpisywana we wniosku.

Więcej na ten temat można przeczytać na stronie internetowej Urzędu Komunikacji Elektronicznej klikając w poniższe linki:

1. Pozwolenia amatorskie
2. Świadectwa w Służbie Radiokomunikacyjnej Amatorskiej


Zasięg jest uzależniony od używanego, pasma, pory dnia, pory roku, aktywności słonecznej, anteny oraz mocy urządzenia. Co więcej - zasięgi te nie są jednorodne i są uzależnione od wymienionych tutaj czynników. Najprościej mówiąc - łączność lokalną zapewniają wszystkie pasma amatorskie. Natomiast niektóre z nich zapewniają łączność na obszarze Polski oraz Europy (głównie dotyczy to pasm 80 oraz 40 metrów), a niektóre umożliwiają komunikację międzynarodową i międzykontynentalną (tj. pasm 40, 30, 20, 17, 15, 12, 10 metrów i sporadycznie 6 i 4 metry).
 

Na marginesie - w bliżej nieokreślonej przyszłości napiszę odrębny artykuł na ten temat.

Łączność nie wymagająca pozwolenia

Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 19 grudnia 2014 w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego dostępna jest tutaj. Nas jednak interesuje łączność foniczna.

W chwili obecnej bez zezwolenia można używać urządzenia CB Radio oraz PMR
(Private Mobile Radio). Obydwa systemy różnią się od siebie.

CB Radio
Radio Obywatelskie  (z ang. Citizen Band) umożliwia w zakresie częstotliwości 26,96 - 27,41 MHz (40 kanałów), pracujących z modulacją częstotliwości lub amplitudy (FM/AM/SSB) z mocą wyjściową nadajnika do 4 W dla FM i AM, oraz z mocą 12 W (PEP) dla SSB.

Radiotelefonów CB można używać zarówno jako urządzeń przenośnych, mobilnych oraz stacjonarnych. O zasięgu decyduje przede wszystkim wysokość zawieszeni anteny, a dopiero w kolejnej - moc urządzenia. Niemniej radiotelefony CB umożliwiają zazwyczaj łączność na obszarze kilkunastu km. W przypadku wysoko zawieszonych anten zasięg ten wrasta do max. 40 km. 

Maksymalny zasięg uzależniony jest od takich czynników jak:

—    anteny stacji A (rodzaj, umiejscowienie, regulacje)
—    anteny stacji B (j.w.)
—    poziomu zakłóceń w pobliżu stacji A
—    poziomu zakłóceń w pobliżu stacji B
—    mocy nadawanej A i czułości odbiornika B
—    mocy nadawanej B i czułości odbiornika A
—    rodzaju modulacji ( AM,FM,SSB )
—    warunków propagacyjnych
—    indywidualnych wymagań co do jakości odbieranego sygnału.

Źródło: Serwis Internetowy o CB radio

PMR 446

Pasmo PMR 446 podzielone jest na 8 kanałów (co 12,5 kHz), na których można prowadzić rozmowy w systemie half-duplex. Stosowany jest system dodatkowych tonów CTCSS oraz DCS (nazywanych popularnie kodami), emitowanych i odbieranych przez radiotelefon. Wywołanie słychać, jeżeli tony w obu radiotelefonach są identyczne. Nie zapewnia to jednak bezkolizyjności rozmów prowadzonych na tym samym kanale. Radiotelefony PMR pracują z mocą 0,5 W.

Urządzenia PMR 446 (Private Mobile Radio) pracują w paśmie UHF 446 MHz. Powyższe pasmo jest dopuszczone do zastosowań cywilnych. Prawo zezwala na korzystanie tylko z urządzeń posiadających:
  • moc maksymalnie do 500 mW
  • fabrycznie zintegrowaną z urządzeniem antenę.
Na rynku spotyka się czasami podobne urządzenia produkowane na rynek amerykański w systemie FRS (Family Radio Service). Mają one tę samą moc (500 mW), ale pracują w innym pasmie. Należy zwrócić uwagę, że używanie systemu FRS jest w Polsce i Europie zabronione.

Generalnie zasięg zależy od zastosowanej anteny, mocy nadajnika i warunków otoczenia. Największe znaczenie ma rodzaj zastosowanej anteny. Pomimo że modyfikowanie anten jest zabronione, są one modyfikowane przez wiele osób.
Moc urządzenia PMR 446 zgodnie z przepisami nie może przekraczać 500 mW. Dla porównania: moc domowego telefonu bezprzewodowego wynosi 10 mW.

Konfiguracja otoczenia
Zasięg w km
Bezpośrednia widoczność (np. pomiędzy szczytami gór) do 70 km
Idealne warunki (np.jeziora) 5-6 km
Odkryty teren (pola, łąki) 4-5 km
Rzadka i niska zabudowa 2-3 km
Teren zurbanizowany do 0,5 km
Źródło: Wikipedia

Podsumowanie

Którą z opcji najlepiej wybrać? To zależy do czego ta łączność będzie nam potrzebna. No bo jeżeli sporadycznie do łączności na krótkie dystanse to w zupełności wystarczy komplet radiotelefonów CB radio bądź PMR. Jeżeli jednak myślimy o stworzeniu systemu łączności na dłuższe dystanse niezawodność zapewni łączność krótkofalowa oraz ultrakrótkofalowa.

Różne są też ceny radiostacji i dodatkowego sprzętu. O ile najtańszy komplet dwóch radiotelefonów PMR można kupić już za niecałe 100 zł; o ile najtańszy zestaw CB Radio + antena samochodowa CB to wydatek z rzędu niecałych 200 zł, o tyle cenę radiostacji amatorskiej wraz z anteną wielopasmową, zasilaczem impulsowym o natężeniu 32 ampery i ewentualnie innym dodatkowym osprzętem ciężko jest zamknąć w cenie 5 tys zł. Mówimy tu o urządzeniach z tzw. drugiej ręki. Można - choć każdy doświadczony krótkofalowiec powie, że nie warto - oszczędzić na antenie. Zamiast drogich, wielopasmowych anten aluminiowych w ramach kompromisu można zakupić anteny drutowe. Najtańsza z nich to tzw. Long Wire co w tłumaczeniu oznacza długi drut. Jest to 40,5 metrowy kawałek drutu, który podpina się do wyjścia antenowego. Jego koszt w jednym ze sklepów internetowych to nieco ponad 150 zł. Taką antenę można również wykonać samemu znacznie niższym kosztem.

Trudno jest udzielić tutaj konkretnych wskazówek ze względu na mnogość rozwiązań oraz warunków pozwalających na instalację anteny. Do każdego zagadnienia trzeba więc podejść indywidualnie. Niemniej warto pamiętać o jednym - w przypadku globalnego kataklizmu łączność radiowa zastąpi telefony komórkowe. Na dłuższe dystanse porozumieć się będzie można głównie (albo wyłącznie) dzięki łączności krótkofalowej. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz